पश्चिम नेपालमा ठूलो भूकम्पको सम्भावना छ,
काठमाण्डु, २३ साउन – पहिलो कुरा त नेपाल भूकम्पको नियमित जोखिममा छ भन्ने कुरा हामीले विर्सनुहुँदैन । नेपालमा अहिलेसम्म गएका ठूला भूकम्पको अध्ययन गर्दा पूर्व,मध्यर पश्चि क्षेत्रगरी तीन स्थानलाई केन्द्र बनाएको पाइन्छ ।पूर्वमा सन् १२५५ पछि सन् १९३४ (विसं १९९०) मा करिब सात सय वर्ष अन्त्रपछि महाभूकम्प गएको तथ्यांक छ । त्यस्तै मध्य क्षेत्रमा सन् १३४४,सन् १६११ र सन् १८११ पछि सन् २०१५ मा ठूला भूकम्प गएका छन् तर महाभूकम्प भने हाइन । यस तथ्यलाई हेर्दा प्रत्यक दुइ सय वर्षमा मध्य क्षेत्रमा ठूला भूकम्प आएको पाइन्छ ।
यसको मतलब गोरखा भूकम्पपछि करिब दुई सय वर्षलाई भूकम्प ट¥यो भन्न पनि सकिन्छ र यसमै विश्वास गरेर ढुक्क भने हुनुहुँदैन । पश्चिम क्षेत्रमा सन् १५०५ मा ८.५ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको थियो, जुन अहिलेसम्म नेपालकै सबैभन्दा ठूलो भूकम्प हो । त्यसयता पश्चिमलाई केन्द्र बिन्दु बनाएरु ६.३ रेक्टरको भूकम्प जानुबाहेक अर्को ठूलो भूकम्पको तथ्यांक पाइँदैन ।
यसको मतलबत्यस क्षेत्रमा शक्ति सञ्चय भइरहेको छ । तर, भूकम्प कति अन्तरपछि जान्छ भन्ने कसैले ठोकुवा गर्न सक्दैन । त्यही क्षेत्रमा सयौँ वर्षसम्म पनि भूकम्प नआउन सक्छ ।
सन् ११०० मानेपालमा समेत प्रभावित हुनेगरि आसाम केन्दैविन्दु बनाएरु गएको भूकम्पको नौ सय वर्ष बितिसक्दा पनि ठूलो भूकम्प गएको छैन । यी सवै तथ्यलाई हेर्दा हामी जोखिममा छौ भन्ने त बुझिन्छ तर भोलि नै भूकम्प जान्छ भनेर निश्चित गर्न सकिँदैन । नेपालमा भूकम्पको सम्भावना छ, तर यसबाट सुरक्षित रहने प्रयास आजैदेखि गर्नुपर्छ ।
लोकविजय अधिकारी
प्रमुख, राष्ट्रिय भूकम्प मापन केन्द्र
गोरखापत्र दैनिकबाट
kathmandutoday.com
0 comments
Write Down Your Responses